Dit is de uitgebreide versie van commentaar op het verschijnen van het rapport van de Onderwijsraad op RTLnieuws.nl

Waarom is het belangrijk om democratisch burgerschap op school (beter) te doceren?

Burgerschap is het fundament van onze samenleving. Burgerschap betekent dat we elkaar als gelijkwaardig erkennen en tegelijkertijd respecteren dat we verschillend zijn. En dat we over die verschillen geweldloos ruziemaken.  Om burgerschap mogelijk te maken hebben we een democratische rechtsstaat nodig, en een verzorgingsstaat. De democratische rechtsstaat regelt dat we in vrijheid iedereen en alles kunnen bekritiseren, en de verzorgingsstaat regelt dat iedereen dankzij recht op bijvoorbeeld onderwijs, huisvesting en zorg, ook in staat is om dat te doen.  

Burgerschap lijkt heel vanzelfsprekend maar is een enorme verworvenheid, waarvoor heel hard is gestreden en mensen zichzelf hebben opgeofferd. Steeds zijn mensen die nieuwe burgerrechten opeisten, eerst voor gek verklaard of zelfs gevangen gezet of vermoord. Of het nou ging om rechten van tot slaaf gemaakten vrouwenrechten, arbeidsrechten, homorechten of rechten van religieuze of etnische minderheden of.  Burgerschap kan ons ook gemakkelijk afgenomen worden. Dat zie je nu in Afghanistan en dat zag je eerder in voormalig Joegoslavië en nog eerder bij ons tijdens de Tweede Wereldoorlog. Burgerschap kan gemakkelijk kapot. We moeten ons dus blijven inspannen om het te beschermen en te verbeteren.

Ja ook verbeteren want burgerschap is nooit af:  Er zijn altijd weer nieuwe groepen die burgerrechten eisen of voor wie dit geeist wordt, nu bijvoorbeeld dieren en robots. En er zijn altijd weer nieuwe problemen die burgerschap vereisen, nu bijvoorbeeld klimaat, vaccinatie-eisen, of onze omgang met ons koloniaal verleden. Over zulke zaken vreedzaam ruzie maken is een hele kunst, en het is dus cruciaal dat we dat op school leren.