Burgerberaad heeft niet zomaar gezag

Opiniestuk in NRC

Het gezag dat nodig is voor vrijwillige aanvaarding van moeilijke besluiten, zoals bij klimaatproblematiek, heeft een lonkend perspectief nodig en een voorstel voor een weg daarheen. De politiek zelf is nu momenteel immers weinig visionair. 

‘Millennials willen niet meer flink zijn, en dat heeft de samenleving hard nodig’

Opiniestuk in Trouw. Enkele kerngedachten op een rij:

-Met de strijd voor sociale veiligheid zijn we beland in een nieuwe fase van democratisering, die loopt van protest tegen paternalistische dokters in de jaren zestig en zeventig, en tegen seksueel geweld in de jaren tachtig en negentig, tot en met arbeidsmarktdiscriminatie van mensen met een migratie-achtergrond of een beperking in deze eeuw. De strijd voor meer egalitaire, democratische verhoudingen waarin je positie je spreekrecht niet beperkt, dringt in deze nieuwe fase door tot in de haarvaten van samenleving.

-De term sociale veiligheid brengt discriminatie, seksuele intimidatie en kwetsende taal en prestatiedruk onder één noemer. Daardoor worden we gedwongen er op een nieuwe manier naar te kijken, vertrekkend vanuit de gevoelens van degenen die ze ondergaan.

-Met de term sociale onveiligheid verschuift de definitiemacht: het is nu aan de mensen over wie de grap gaat om te bepalen of die kwetsend is. Dat kan niet meer eenzijdig door de machtige partij worden vastgesteld. Een seksistische grap of een onbesuisd gebruik van het woord slaaf is wellicht niet kwetsend bedoeld, maar kan wel zo ervaren worden. Dat is een imposante omkering van spreek- en definitiemacht.

-Bestuurders hebben de neiging om de roep om sociale onveiligheid te beantwoorden te negeren, of te beantwoorden met snelle oordelen en beleidsregels. Toen iemand klaagde over een schilderij van sigaren rokende mannen op de universiteit van Leiden werd het schilderij meteen verwijderd. Het zou beter zijn om zo’n klacht met onderzoekende gesprekken te beantwoorden (zoals daarna ook beloofd is). Met consideratie en nieuwsgierigheid voor eigen blinde vlekken.

-Emoties als je gekwetst voelen zijn geen diepere waarheid maar informatiebron voor een ethische afweging. Gevoelens komen niet uit de onderbuik maar uit de hersenen. Je kunt gevoelens bijstellen als je kennis hebt van intenties, geschiedenis en context.  En je kunt je kennis verrijken door je eigen en andermans emoties te onderzoeken. Hoe gevoeliger we zijn voor macht en ongelijkheid, des te subtieler we zien wat macht en ongelijkheid doen en wat we elkaar aandoen. En hoe opener en gelijkwaardiger gesprekken over gevoelens, gevoeligheden, macht en prestaties kunnen zijn.

Opiniestuk in Trouw te lezen achter betaalmuur (€)

Kabinet ziet potentie burgerforum voor klimaat- en energiebeleid; wil eerst met Kamer in gesprek

Mooi nieuws. De Minister van Klimaat en Energie heeft mede namens de Minister van BZK een brief aan de Kamer gestuurd waarmee opvolging wordt gegeven aan het positieve advies dat we als commissie-Brenninkmeijer begin 2021 uitbrachten omtrent klimaat- en energiebeleid.

https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2022/07/04/kabinet-ziet-potentie-burgerforum-voor-klimaat–en-energiebeleid-wil-eerst-met-kamer-in-gesprek

Burgerfora kunnen de vertegenwoordiging in onze democratie wel degelijk aanvullen

Met goede afspraken zijn de risico’s van burgerberaden in te dammen.  reageert op de argumenten van Annemarie Kok in NRC.

Burgerfora zijn niet de ‘echte’ democratie maar wel de moeite van het proberen waard. Ze kunnen ons democratisch debat verbreden en verlevendigen en een meer constructieve draai geven: ze draaien niet om wat er allemaal mis is maar om we daaraan kunnen doen. Ze kunnen onderwerpen waarover binnen politieke partijen heel verschillend gedacht wordt, uit de politieke loopgraven tillen en met frisse blik bekijken. Vele landen gingen ons voor. Nu wij. Artikel lezen in NRC

Burgerschap is het fundament van onze samenleving

Interview op EduKitchen

“Een goede burger laat zich vaccineren. Een goede burger houdt 1,5 meter afstand. Een goede burger draagt een mondkapje in het OV. Een goede burger laat zich testen bij klachten en gaat in quarantaine indien besmet. Een goede burger wast z’n handen stuk. Een goede burger laat een QR-code zien in het restaurant. Een goede burger werkt thuis als dat mogelijk is. De minister-president en de minister van Volksgezondheid hebben tijdens de coronapandemie luid en duidelijk uiteengezet wat volgens hen goed burgerschap is. Goed burgerschap is volgens de bewindslieden essentieel bij het overwinnen van de pandemie. Goed burgerschap doe je misschien nog wel meer voor een ander dan voor jezelf, zo getuige de coronaslogan ‘Samen tegen corona’. Maar goed burgenschap is veel meer dan je aan regeltjes houden die in Den Haag worden bedacht.” Lees verder

Een grotere rol voor de burger in het klimaatbeleid

“Hoe kan Nederland zijn uitstoot van broeikasgassen met 50 procent verminderen tegen 2030 en tegelijk sociaal rechtvaardig blijven? Volgens socioloog Evelien Tonkens vereist dit een eerlijk, sociaal klimaatbeleid waarin burgers betrokken kunnen en willen zijn.

Nog altijd warmt de aarde op, met desastreuze gevolgen voor de aarde, mens en natuur. Nederland is daarom ook verplicht de CO2-uitstoot omlaag te brengen en zijn eigen klimaatdoelen te halen, zo is door de rechter besloten in de Urgenda-zaak.

De vraag is nu: wat zijn essentiële stappen die we voor deze emissiereductie moeten nemen? En hoe kunnen burgers bij die transitie betrokken worden, om zo draagvlak te houden binnen de samenleving? Socioloog Evelien Tonkens, behandelt deze vragen in haar recente boek En nou mag Ik even!. Wij gingen met haar in gesprek.” Lees verder