Evelien Tonkens is hoogleraar Burgerschap en Humanisering van de Publieke Sector aan de Universiteit voor Humanistiek te Utrecht
Stuur de marktwerking naar huis, niet het kabinet
De toeslagenaffaire roept terecht veel verontwaardiging op over een botte en vernederende belastingdienst, en wegkijkende bewindslieden en rechters. Er is een sterke roep dat het kabinet moet aftreden. Aftreden van het kabinet zal echter de reeds dominante diagnose van de toeslagenaffaire bevestigen, namelijk dat de overheid de hoofdschuldige is. De hoofdschuldige is echter de marktwerking die malafide marktpartijen ruim baan gaf en zorgde voor een onwerkbaar toeslagensysteem. Hier de overheid toch als hoofdschuldige aanwijzen versterkt wat zich ook bij de bankencrisis van 2008 voordeed: daar waar de markt faalt, krijgt de overheid de schuld. Bij elk falen van marktwerking krijgen burgers een grotere hekel aan de overheid, daalt het vertrouwen en verzwakken de mogelijkheden voor de overheid om problemen te voorkomen. Als we in de toekomst herhaling van de problemen die de toeslagenaffaire veroorzaakte willen voorkomen, moeten we niet het kabinet maar de marktwerking naar huis sturen. Als het kabinet dat terstond doet, kan het aanblijven.
Te lezen in de papieren NRC van 5 januari of achter betaalmuur op nrc.nl
Dealen met de grote wereld. Globalisering in de publieke opinie en op het werk
Spreek niet langer over verliezers van globalisering. Mensen zien zichzelf niet zo. Ze hebben er best begrip voor dat mensen hier een beter leven zoeken, en kopen, met enig schuldgevoel, ook graag goedkope producten uit andere werelddelen . Waar ze wel tegenaan lopen is dat het gemeenschapsgevoel, de communicatie en daarmee soms de veiligheid op het werk onder druk kunnen komen doordat mensen van elders soms onvoldoende zijn voorbereid en toegerust. Dat is kritiek op het beleid, niet op de mensen.
Samen met Menno Hurenkamp en Iris Middendorp hebben wij met vijf hoofdstukken bijgedragen aan: P. Dekker (red.) Dealen met de grote wereld. Globalisering in de publieke opinie en op werk. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau,
Streng maar onrechtvaardig. De bijstand gewogen.
In dit boek vragen bijstandsonderzoekers zich af of hoe rechtvaardig de bijstand ruim vijftig jaar later is. Worden mensen in de bijstand rechtvaardig behandeld? Ervaren bijstandsgerechtigden de bijstand nog steeds als een recht? Hoe beleven zij de tegenprestatie en de ‘activering’? En hoe kijken uitvoerende klantmanagers hier tegenaan?
Streng maar onrechtvaardig is een fascinerende zoektocht naar de fundamenten van een rechtvaardige bijstand én een inspirerend boek van een groep vooraanstaande wetenschappers.
De samenstelling van Streng maar onrechtvaardig was in handen van Thomas Kampen, Melissa Sebrechts en Evelien Tonkens, alle drie verbonden aan de Universiteit van Humanistiek in Utrecht, en Trudie Knijn, emeritus hoogleraar Interdisciplinaire Sociale Wetenschappen aan de Universiteit Utrecht. Bijdragen leverden onder meer Paul de Beer, Anja Eleveld, Monique Kremer, Wim van Oorschot en Margo Trappenburg.
Streng maar onrechtvaardig verschijnt als jaarboek bij het Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken op 18 december tijdens het online Movisie Kerstdebat 2020.
De tyrannie van verdienste. Meritocratie als aanslag op zelfrespect.
Michael Sandel schreef onlangs een spraakmakend en indringend boek over de schaduwzijden van de meritocratie. De centrale gedachte ervan, dat meritocratie een aanslag is op het zelfrespect van laag opgeleiden en dat zij zich daardoor door onze samenleving in de steek gelaten en vernederd worden, is ook al te lezen in vele artikelen en een boek van Evelien Tonkens en Tsjalling Swierstra sinds 2005 in een boek en artikelen. Zie https://www.evelientonkens.nl/debestedebaas/
